Aanvals detectie apparatuur

Behoefte aan bewaking in de nacht
Veel ouders hebben behoefte aan apparatuur die vooral in de nacht kan meebewaken of er epilepsie aanvallen optreden bij hun kind terwijl zij slapen.
Inmiddels zijn er diverse apparaten ontwikkeld en ook getest, vaak op volwassenen, meestal niet bij kinderen.

Werking aanvalsdetectieapparatuur
De meeste apparaten registreren bewegingen en/of toename van hartslag of zweten van de huid als teken dat er sprake is van een epilepsieaanval. Zij registeren dus niet de epilepsieaanval zelf en dat is meteen de beperking van al deze apparaten. Inmiddels worden er nieuwe apparaten ontwikkeld die in staat zijn om EEG signaal te registeren.
Deze apparaten zijn met name ontwikkeld om plotsteling overlijden in de nacht (SUDEP) te voorkomen. SUDEP komt veel vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen.

Ideale aanvalsdetectieapparaat
Het ideale apparaat spoort alle epilepsieaanvallen op die er zijn en geeft geen valse alarmen (dat wil zeggen er is geen sprake van een epilepsie aanval maar van bijvoorbeeld een enge droom waarbij het kind beweegt en de hartslag omhoog gaat). Nu spoort de apparatuur alleen aanvallen op waarbij er bewegingen worden gemaakt (dus met name tonisch-clonische en clonische aanvallen) en/of aanvallen waarbij de hartslag omhoog gaat (maar dus geen aanvallen waarbij de hartslag normaal blijft of omlaag gaat tijdens de aanval). De huidige apparaten geven gemiddeld 1-2 keer per week een vals alarm, dat wil zeggen de ouders worden gewekt in hun slaap terwijl er geen sprake is van een epilepsie aanval.
Inmiddels worden er nieuwe apparaten ontwikkeld die in staat zijn om EEG signaal te registeren.

Opties
Er zijn een aantal opties voor ouders die graag aanvalsdetectie apparatuur willen gebruiken. Het is belangrijk om te bedenken dat aanvalsdetectieapparaten met name geschikt zijn om tonisch-clonische aanvallen op te sporen en veel minder goed zijn om andere type aanvallen op te sporen.
Er zijn nog geen goede wetenschappelijke studies gedaan over het effect en de betrouwbaarheid van deze apparaten bij kinderen. Deze apparaten worden niet vergoed door de verzekeraar en moeten, indien ouders dit willen, door ouders zelf worden aangeschaft. Het epilepsiefonds heeft de mogelijkheid voor donateurs van het epilepsiefonds om enkele van deze apparaten gedurende 3 maanden te lenen om zo te ervaren wat het gebruik van deze apparaten betekent, voordat ouders hoeven te belissen of zijn een apparaat willen aanschaffen of niet. Een aantal fabrikanten biedt ook deze service. De kosten van deze apparaten liggen anno 2023 rond de 1500 euro.

1) Babyfoon al dan niet met camera
Een eenvoudige optie is een babyfoon die geluiden van de kamer van het kind weergeeft. De ouders kunnen gewekt worden bij opvallende geluiden en dan bij hun kind gaan kijken. Tegenwoordig zijn er ook babyfoons met (infrarood) camera zodat de ouders via de camera kunnen kijken wat er met het kind aan de hand is en niet direct uit bed hoeven te gaan wanneer er sprake is van een vals alarm.

2) Belletje aan het bed van het kind
Bij aanvallen waarbij het kind veel beweegt (clonische aanvallen) kan een belletje aan het bed van een kind zorgen voor extra geluid wat de ouders kunnen horen in hun eigen slaapkamer hetzij via openstaande deuren, hetzij via een babyfoon.

3) Nightwatch(R)
De nightwatch is een apparaat wat door middel van een band die bevestigd wordt om de bovenarm van het kind bewegingen van de arm registreert in combinatie met stijging van de hartslag. Aanvallen waarbij beweging gecombineert wordt met toename van hartslag worden geregisteeerd op een apparaat. Dit apparaat kan een alarm geven aan mobiele telefoon van de ouders. Het apparaat is getest op volwassenen en bij volwassenen in staat om 90% van de nachtelijke aanvallen met bewegingen bij volwassenen op te sporen. Er loopt nu een onderzoek bij kinderen (PROMISE-studie, LIcsense trial).
Dit apparaat wordt anno 2023 niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar,ouders moeten dus zelf de kosten van dit apparaat betalen.

4) Embrace (R)
De Embrace is een polsbandje dat tegelijkertijd beweging, lichaamstemperatuur en zweetreactie van de huid meet en op deze manier berekend of er sprake is van een epilepsie aanval. Via bluetooth kan een signaal doorgegeven worden aan een ander apparaat dat alarm geeft. Het apparaat is in staat om 90-95% van de tonisch-clonische aanvallen bij volwassenen te registreren.

5) Emfit (R)
De Emfit is een sensormatje die onder de matras wordt gelegd en die tonisch-clonische aanvallen kan registereren. Ook kan de Emfit een geluidssignaal aangeven wanneer het kind uit bed gaat. Het is mogelijk dit signaal naar een mobiele telefoon te sturen.
Dit apparaat wordt via een beperkt aantal verzekeraars op voorschrift van een epilepsiecentrum gedeeltelijk vergoed.

6) Epicare free(R)
De Epicare is een sensor die onder het matras gelegd kan worden en bewegingen van het matras registreert. Hiermee kunnen tonisch-clonische aanvallen worden opgespoord. In geval van een aanval geeft het systeem een alarm.

7) Epihunter (R)
De epihunter maakt gebruik van een hoofdband die epileptische activiteit aan de voorkant van de hersenen meet. Dit apparaat wordt gebruikt voor het opsporen van absences. Wanneer er epileptische acticiteit wordt opgespoord dan gaat er een signaal naar een mobiele telefoon.

Op de website van aanvalsdetectie.nl staan meer apparaten beschreven, met bij elk apparaat uitgebreide informatie wat inmiddels over deze apparaten bekend is.

Links
www.epilepsievereniging.nl
(site van epilepsievereniging Nederland)
www.epilepsie.nl
(site van het nationaal epilepsiefonds)
www.aanvalsdetectie.nl
(Site te informatie over diverse aanvalsdetectiesystemen)

Referenties
1. Adaptive nocturnal seizure detection using heart rate and low-complexity novelty detection. De Cooman T, Varon C, Van de Vel A, Jansen K, Ceulemans B, Lagae L, Van Huffel S. Seizure. 2018;59:48-53.
2. Automated video-based detection of nocturnal motor seizures in children. van Westrhenen A, Petkov G, Kalitzin SN, Lazeron RHC, Thijs RD. Epilepsia. 2020;61:S36-S40
3. Commercially available seizure detection devices: A systematic review. Shum J, Friedman D. J Neurol Sci. 2021;428:117611

Auteur: JH Schieving

Laatst bijgewerkt: 5 maart 2023 voorheen: 27 december 2020